Áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật đối với người dưới 18 tuổi

        Ngày 01/11/2023 UBND tỉnh Hải Dương ban hành Công văn số 4136/UBND-VP về việc áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật đối với người dưới 18 tuổi với những nội dung cụ thể như sau:

        Theo số liệu của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, trong thời gian vừa qua, trên địa bàn tỉnh Hải Dương tình hình vi phạm, tội phạm diễn biến phức tạp, tình trạng người dưới 18 tuổi tụ tập thành nhóm, điều khiển xe mô tô dung tích trên 50cc, khi chưa đủ điều kiện, đi thành đoàn trên các tuyến giao thông (quốc lộ, đường, phố…), đua xe, rú ga, bấm còi, lạng lách đánh võng; mang theo và sử dụng hung khí (gạch, vỏ chai, gậy, dao, kiếm…) vô cớ gây sự, hành hung những người đi đường hoặc những nhóm đi xe mô tô tương tự, hoặc đi tìm những người có mâu thuẫn (trước đó) để hành hung, tấn công, có chiều hướng gia tăng, gây mất trật tự an toàn xã hội, đã xảy ra nhiều vụ án gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích, cướp tài sản và giết người liên quan đến hành vi nêu trên.

          Trong thời điểm từ ngày 01/5/2022 đến 30/4/2023, Viện kiểm sát nhân dân hai cấp đã kiểm sát thụ lý giải quyết là 18 vụ với tổng số 388 đối tượng. Trong đó: có 349 người dưới 18 tuổi tham gia (số dưới 16 tuổi là 93 người) chiếm tỷ lệ 89, 9 4% (349/388); Số đối tượng là học sinh, sinh viên: 177 người, (chiếm tỷ lệ 45,6%); Số xe máy/số đối tượng không có Giấy phép lái xe/ số đối tượng không đội mũ bảo hiểm xe máy: 159 xe máy/ 155 đối tượng không có giấy phép lái xe/ 317 đối tượng không đội mũ xe máy.

         Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an hai cấp đã khởi tố điều tra 18 vụ/268 bị can; trong đó: số bị can dưới 18 tuổi là 236 bị can (chiếm tỷ lệ 88, 05 %).

         Cụ thể: tội Giết người, Gây rối trật tự công cộng: 02 vụ/ 30 bị can (có 26 bị can dưới 18 tuổi); tội Cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng: 03 vụ/42 bị can (36 bị can dưới 18 tuổi); tội Gây rối trật tự công cộng: 08 vụ/ 89 bị can (có 84 bị can dưới 18 tuổi); tội Cướp tài sản, Gây rối trật tự công cộng: 01vụ/ 73 bị can (có 61 bị can dưới 18 tuổi); tội Cướp tài sản: 04 vụ/ 34 bị can (có 29 bị can dưới 18 tuổi); điển hình như 02 vụ án:

          – Vụ Giết người, Gây rối trật tự công cộng tại địa bàn huyện Gia Lộc: cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố vụ án, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử 13 bị can về các tội Giết người và Gây rối trật tự công cộng; (trong đó có 04 bị can đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi gây rối công cộng…); trong vụ án này, số người tham gia 18 người (dưới 18 tuổi: 14 người, dưới 16 tuổi: 01 người), trong đó 05 người là học sinh, đi trên 10 xe mô tô có phân khối trên 50cc không có giấy phép lái xe, không đội mũ xe máy.

        – Vụ Gây rối trật tự công cộng, Cướp tài sản tại địa bàn thành phố Hải Dương: trong vụ án này, số lượng người tham gia: 93 người (trong đó tuổi từ 16 đến 18: 59 người; dưới 16: 24 người); Số người là học sinh 39 người; số lượng xe mô tô sử dụng: 48 xe; số người điểu khiển không có GPLX: 30 người; số không đội mũ bảo hiểm: 93 người. Cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố vụ án, khởi tố điều tra, truy tố 73 bị can về tội Gây rối trật tự công cộng, Vũ Đình Huân về tội cướp tài sản. Trong đó, bị can có độ tuổi dưới 18 tuổi là: 61 người; Số học sinh là 26 bị can.              Tình trạng tội phạm do người dưới 18 tuổi thực hiện nêu trên, đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh trật tự an toàn xã hội; gây nhiều hậu quả lớn cho gia đình, xã hội, gây hoang mang lo lắng cho người dân.

        Nguyên nhân của tình hình tội phạm chủ yếu là do các em học sinh, những thanh niên mới lớn nhận thức hiểu biết pháp luật hạn chế, dễ a dua, đua đòi; việc quản lý, giáo dục của gia đình chưa chặt chẽ, có hoàn cảnh gia đình đặc biệt (bố mẹ ly hôn, hoặc vi phạm pháp luật, đi làm ăn xa…) thiếu sự quan tâm quản lý, giáo dục của gia đình; công tác giáo dục trong nhà trường, cũng như phối hợp trong giáo dục giữa nhà trường và gia đình đã được thiết lập nhưng chưa thường xuyên, cụ thể và hiệu quả không cao. Sự phát triển công nghệ thông tin, các mạng xã hội ngoài những mặt tích cực còn có những mặt trái với nhiều thông tin không lành mạnh, những trào lưu xấu, độc hại lan truyền, chưa được kiểm soát chặt chẽ đã có sự tác động tiêu cực đến suy nghĩ, hành động của người chưa thành niên. Công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật văn hóa, đạo đức đã được quan tâm và triển khai trong nhà trường, tổ chức Đoàn thanh niên, Truyền hình, báo đài mạng xã hội của địa phương … nhưng còn hạn chế về số lượng, nội dung chưa cụ thể nên hiệu quả chưa cao. Công tác kiểm tra nắm bắt tình hình của các cơ quan chức năng còn chưa chặt chẽ; chưa kịp thời phát hiện các thanh thiếu niên tụ tập điều khiển xe mô tô khi chưa đủ điều kiện nêu trên, để ngăn chặn phòng ngừa; việc phối hợp đấu tranh phòng chống vi phạm, tội phạm các cơ quan chức năng mới chỉ chú trọng việc xử lý các vụ việc đã xảy ra, mà chưa có biện pháp quan tâm đến công tác phòng ngừa.

          Để bảo đảm tình hình an ninh, trật tự xã hội, phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật đối với người dưới 18 tuổi trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan liên quan, Ủy ban nhân dân các cấp trong tỉnh thực hiện đồng bộ các nội dung sau đây:

        1. Đối với Ủy ban nhân dân các cấp: tăng cường thực hiện các biện pháp quản lý giáo dục thanh thiếu niên phòng chống các hành vi tụ tập điều khiển xe, mô tô khi không đủ điều kiện thực hiện các hành vi vi pham, pháp luật. Chỉ đạo lực lượng Công an cùng cấp rà soát quản lý những thanh niên có biểu hiện tụ tập theo nhóm sử dụng xe mô tô đi trên các tuyến đường…kết hợp tổ dân phố, khu dân cư, xã, thôn thực hiện đồng bộ các giải pháp tuyên truyền giáo dục pháp luật nhất là đối với những người dưới 18 tuổi; trực tiếp gặp từng đối tượng và người thân của đối tượng để tuyên truyền giáo dục, yêu cầu ký cam kết không để con em tụ tập, sử dụng xe mô tô không đúng quy định; thông tin về đối tượng có biểu hiện vi phạm đến gia đình, nhà trường để phối hợp giáo dục, kết hợp với 3 Công an cùng cấp tổ chức các cuộc họp, sinh hoạt để giáo dục các đối tượng.

          2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo: tổ chức triển khai thường xuyên và các buổi tuyên truyền, giáo dục pháp luật đến từng học sinh, học viên; chú trọng nâng cao hiệu quả môn học giáo dục công dân; có biện pháp phối hợp với Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong nhà trường tổ chức nhiều hoạt động thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ, tạo sân chơi lành mạnh cho các em học sinh, học viên; đưa các nội dung tuyên truyền, giáo dục pháp luật sát thực tế vào các tiết học giờ học; quản lý nắm thông tin học sinh có biểu hiện tụ tập đi xe theo nhóm vi để tuyên truyền giáo dục; làm tốt công tác phối hợp chặt chẽ gia đình và nhà trường để giáo dục phòng ngừa.

        3. Đối với Công an tỉnh: chỉ đạo Công an các cấp tăng cường công tác nắm tình hình, tuần tra, kiểm tra phát hiện xử lý và có biện pháp phòng ngừa những hành vi vi phạm và tội phạm; kịp thời khởi tố điều tra các hành vi phạm tội của người dưới 18 tuổi; tăng cường giám sát thông qua các camera an ninh, phải kịp thời nắm bắt các đối tượng tụ tập có biểu hiện vi phạm pháp luật để có biện pháp ngăn chặn, phòng ngừa và xử lý. Tăng cường kiểm tra kiểm soát về an toàn giao thông, chủ động phối hợp thông tin đến chính quyền cấp xã, thông tin đến gia đình, nhà trường những thanh thiếu niên có hành vi, biểu hiện hành vi vi phạm, điều khiển xe mô tô không đúng quy định để giáo dục ngăn chặn phòng ngừa việc vi phạm, tội phạm.

        4. Đối với Sở Tư pháp, Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Đài truyền hình, Báo Hải Dương, Đoàn thanh niên và các sở, ban, ngành liên quan: triển khai tổ chức tuyên truyền, trợ giúp pháp lý theo chuyên đề đến từng người dân; tập trung tuyên truyền giáo dục đối với người dưới 18 tuổi bằng nhiều hình thức (chuyên mục, phóng sự, cuộc thi, tiểu phẩm…) nội dung phòng ngừa hành vi vi phạm và tội phạm của thanh thiếu niên.